Vele tientallen jaren lang werden vooral gloeilampen en later ook spaarlampen gebruikt in vrijwel alle woningen en bedrijven. Spaarlampen en met name gloeilampen zijn echter niet echt duurzame producten, terwijl dit wel steeds meer van fabrikanten wordt verwacht. Langzaam maar zeker wordt dan ook de overstap gemaakt naar de LED lamp. Met een goede reden, want een LED lamp is zuiniger, duurzamer en de mogelijkheden met dit type verlichting zijn ook nog eens vrijwel eindeloos.

In dit artikel zetten we alle voordelen en toepassingen van de LED lamp op een rij. Verder vindt u in dit artikel ook tips hoe u het meeste uit LED kunt halen in uw woning of bedrijf.

De eerste lamp die ontwikkeld werd is de gloeilamp. Nog altijd is de gloeilamp in een groot deel van de huishoudens terug te vinden. Vaak gaat het daarbij tegenwoordig om een halogeenlamp, inderdaad, gewoon een gloeilamp dus.

Halogeenlamp en warmteproductie
De halogeenlamp is een vorm van een gloeilamp die zuiniger is dan een traditionele gloeilamp (ongeveer 25% zuiniger). Toch is ook een halogeenlamp allesbehalve zuinig. Een gloeilamp en dus ook een halogeenlamp produceert veel warmte. Deze warmteproductie is een signaal dat een groot deel van de energie niet voor lichtopwekking wordt gebruikt.

Spaarlamp
In de jaren ’80 werd de spaarlamp geïntroduceerd op de markt. Spaarlampen zijn een stuk zuiniger en duurzamer dan de traditionele gloeilamp: de energiebesparing kan oplopen tot wel 80%. Toch is zelfs de spaarlamp niet zuinig.

LED: zuiniger dan alle andere vormen van verlichting
De LED lamp is ongeveer 85% zuiniger dan de gloeilamp en hiermee ook zuiniger dan een spaarlamp. Een LED lamp heeft slechts een fractie van de energie van een gloeilamp nodig voor dezelfde lichtproductie.

Bovendien gaan LED lampen over het algemeen langer mee, zodat er minder vaak een nieuwe lamp aangeschaft hoeft te worden. Dit betekent dat er ook relatief minder lampen geproduceerd hoeven te worden. Gezien ook de productie van LED lampen een aanslag op het milieu en algehele energieverbruik vormt, is ook dit punt een belangrijke vorm van energiebesparing. Door alle gloei-, halogeen- en spaarlampen te vervangen door LED lampen, kan er in veel gevallen soms honderden euro’s bespaard worden op de jaarlijkse energierekening.

Tel hierbij op dat er met LED verlichting ook nog eens meer mogelijk is op het gebied van inrichting en het is duidelijk dat er eigenlijk geen reden meer is om vast te houden aan een gloei- of spaarlamp.

Een LED lamp is zuiniger, omdat het meer licht (en minder warmte) oplevert per Watt energie. Met name de meest recente LEDs vegen de vloer aan met gloeilampen en spaarlampen op dit gebied. Een LED lamp bestaat uit een groep kleinere LEDs die elk oplichten wanneer er elektriciteit doorheen stroomt. Samen produceren zij een kleur. Welke kleur dit is, hangt af van het materiaal en de samenstelling van de verschillende kleinere LEDs. De warmteproductie bij LED lampen is vele malen kleiner dan bij gloei- en ook spaarlampen.

Er bestaat binnen de industrie weinig discussie over het standpunt dat LED de toekomst in verlichting is. Niet alleen vanwege de zuinigheid, maar ook vanwege de vele mogelijke toepassingen. LED verlichting kan veel kleiner gemaakt worden dan bijvoorbeeld een gloeilamp, waardoor de lichtjes ook te verwerken zijn in buigbare strips. Deze strips kunnen weggewerkt worden, waardoor ruimtes op subtiele wijze verlicht kunnen worden.

Kleur van de LED
Met een zogenoemde RGB LED lamp kunnen alle kleuren van het spectrum gecreëerd worden. RGB staat voor Red, Green en Blue, oftewel de drie primaire kleuren van het spectrum. In een RGB LED lamp zijn er afzonderlijke LEDs aanwezig met deze drie kleuren. Welke kleur de lamp zelf heeft, hangt af van de samenstelling van deze verschillende LEDs. Met de drie kleuren kan ook een wit licht geproduceerd worden.

Tot voor kort was met name de gele kleur nog niet geheel natuurlijk (en dus “warm’) , maar door de snelle ontwikkeling van de LED is de kwaliteit van RGB LED lampen inmiddels bijzonder hoog. Op deze wijze kan de kleur van de LED lamp zeer specifiek worden aangepast aan het interieur van de ruimte.

LED strips
Een erg populaire toepassing van de LED lamp is een LED strip. Hierbij zitten de lampjes, zoals de naam al doet vermoeden, verwerkt in een dunne strip. Op deze wijze kan er prachtig sfeerlicht geproduceerd worden zonder dat de lichtbron zichtbaar is voor het oog. Denk hierbij aan een strip onder de rand van een keukenkastje of achter de badkamerspiegel.

In combinatie met de vele kleurmogelijkheden kan vrijwel iedere huisstijl versterkt worden met LED verlichting: van industrieel tot huiselijk gezellig. Een groot voordeel is dat LED strips vrij eenvoudig ingekort kunnen worden, zodat de lengte precies aangepast kan worden op de plek waar hij bevestigd moet worden.

Voor een goed effect is het wel belangrijk dat de strip altijd strak bevestigd wordt. Omdat de strip volledig buigbaar is, kunnen er ook bobbels in de strip gaan zitten wanneer ze niet strak vast worden gezet. Dit is vaak duidelijk zichtbaar en oogt rommelig.

LED lamp met traditionele fitting
Met name LED strips werken doorgaans niet met de bekende lampenfitting, maar worden simpelweg met een snoer in het stopcontact gestoken. Dit is niet altijd praktisch, zeker wanneer het niet wenselijk is om de volledige lichtinstallatie te vervangen.

Zogenoemde E14 LED lampen hebben een kleine fitting. Hebt u al een lamp hangen of staan met bijvoorbeeld een mooie kap die u niet weg wilt doen, dan kan de spaar- of gloeilamp simpelweg vervangen worden door een E14 LED lamp. Zo wordt er energie bespaard terwijl er optisch niets wordt aangepast.

Bovendien is een moderne LED lamp dimbaar in de meeste gevallen, zodat ook op dit punt niets hoeft te veranderen.

Juiste balans
De mogelijkheden met LED lampen zijn eindeloos en de prijs is bescheiden, waardoor het soms aanlokkelijk is om overal strips te bevestigen in allerlei kleuren. Voor een stijlvol interieur is het echter aan te raden om voorzichtig zijn met de hoeveelheid LED strips en kleuren die gebruikt worden.

Hoewel een interieur zeer stijlvol en strak gemaakt kan worden met behulp van LED, kan overmatig gebruik leiden tot een interieur dat er eerder als een ruimteschip uitziet dan een plek waar men zich thuis zou moeten voelen.